De euforie rondom het lente-akkoord heb ik vanaf het eerste begin niet
zo
goed begrepen. Inmiddels zijn zo'n beetje alle belangrijke beslissingen
en
pijnlijke ingrepen van de Kunduz-coalitie verschoven tot na de
verkiezingen
- wanneer er waarschijnlijk toch geen meerderheid meer voor te vinden
is
- maar zelfs als compromis om Brussel tevreden te stellen schoot het
schromelijk tekort.
Kijk maar eens naar de voorstellen die gedaan zijn om de woningmarkt
vlot te trekken. Volgens de media werd 'eindelijk het taboe geslecht
rondom de hypotheekrenteaftrek', maar dat is natuurlijk onzin. In de
loop der jaren is er al volop aan de regelgeving geschaafd en dit was
gewoon stapje nummer zoveel richting volledige afschaffing. Als het
akkoord al historisch was, dan alleen in de zin dat de klok werd
teruggedraaid tot 1985: toen had je als aspirant-koper slechts de keuze
tussen twee hypotheekvormen en werd er áltijd binnen 30 jaar afgelost.
In het oorspronkelijke, op het laatste moment gesneuvelde
Catshuisakkoord was het plan opgenomen om het versneld aflossen van
hypotheken fiscaal te belonen. Wie tussentijds een bedrag stortte, zou
tot 2020 de helft van de oorspronkelijke aftrek blijven behouden. Dus
bij een aflossing van 100.000 euro, zou je nog steeds rente mogen
blijven aftrekken over een fictieve schuld van 50.000 euro. Niet alleen
een sympathiek plan, maar ook een stap in de goede richting. Maar dat
plan haalde het niet.
Rust en vertrouwen
Kan één van de partijen uit deze gelegenheidscoalitie uitleggen waarom
juist dat onderdeel is gesneuveld? En kunnen ze dan meteen ook
uitleggen hoe je 'rust' en 'vertrouwen' op de woningmarkt brengt door
het voor starters nog moeilijker te maken om een huis te financieren en
tegelijk de bestaande gevallen ongemoeid te laten? Niet alleen vergroot
je daarmee de kloof tussen starters en huizenbezitters, je gooit de
woningmarkt zelfs nog verder op slot. Zonder starters is er van
doorstroming op de huizenmarkt geen sprake meer, omdat de vraag dan
helemaal opdroogt.
30 procent lucht
Waarschijnlijk beseft men in Den Haag dat er meer nodig is dan herstel
van vertrouwen bij de consument om de huizenmarkt vlot te trekken.
Volgens het IMF zit er 30% lucht in de Nederlandse huizenmarkt en die
ballon is nog steeds niet leeggelopen. Of het nu snel gaat of langzaam,
de meeste kenners verwachten dat de daling die is ingezet op de
huizenmarkt nog lang niet tot stilstand is gekomen. De kans dat de
prijzen vanaf het hoogtepunt in 2008 zullen halveren, is in ieder geval
groter dan dat ze snel weer omhóóg zullen gaan.
Door bestaande gevallen ongemoeid te laten (wat op zich merkwaardig is,
want die 650 miljard euro hypotheekschuld wordt juist veroorzaakt door
de bestaande gevallen) en door starters te dwingen voortaan een
annuïtaire hypotheek te nemen, schept de overheid geen vertrouwen maar
forceert ze juist een verdere prijsdaling. Hoe wantrouwend moet je als
burger zijn om te vermoeden dat dat indirect juist de bedoeling was van
het akkoord? Het is een paardenmiddel, maar het is waarschijnlijk de
enige remedie.
Peptalk
Ondanks de peptalk van makelaars ontkom je niet aan de constatering dat
de prijzen van koophuizen de afgelopen vijftien jaar veel harder zijn
gestegen dat de inflatie. De vraag is dus niet of die bubble leeg gaat
lopen (of zelfs plotseling gaat knappen), maar slechts met hoeveel
procent per jaar. Dat is geen aangenaam vooruitzicht, want zelfs bij
een daling van 5% per jaar zijn er veel huishoudens die elke maand op
papier minimaal 1000 euro armer worden. Op de lange termijn is het
echter de enige oplossing.